انگور نوعی درختچه بالا رونده با ارقام مختلف است. این درخت با نامهای مو و تاک نیز شناخته میشود. برخی از بهترین انگورها در استانهای سیستان و بلوچستان، فارس، قزوین، آذربایجان غربی و همدان کاشت میشود. درخت مو دارای گل های کوچک بوده که در فصل رشد، نیاز آبی بالایی دارد. آب و هوای مناسب برای پرورش تاکستان، آب و هوای گرم و معتدل است.
در صورت تامین نیاز آبی گیاه در فصل حساس، در آب و هوای گرم و خشک نیز باردهی خوبی خواهد داشت. در واقع انگور نسبت به خشکی مقاومت بالایی دارد. زمانیکه این گیاه به مرحله ریشه دوانی عمیق برسد، خیلی خوب میتواند با شرایط کم آبی کنار بیاید. اما در مراحل اولیه کاشت و رشد تا زمان تشکیل ریشه های قوی به آبیاری منظم و یکنواخت نیاز دارد.
بهترین ترکیب برای درخت انگور شامل؛ درجه حرارت بالا در تابستان، رطوبت نسبتاً پایین، فصل رشد بدون بارندگی و زمستان ملایم است. تنش های آبی شدید در فصل رشد، زمستان خیلی سخت و خشکی هوا میتواند به این درخت آسیب بزند.
آب و هوا بر کیفیت میوه نیز تاثیر میگذارد. آب و هوای خنک باعث افزایش ترشی و کاهش قند میشود. از سوی دیگر، گرما در تابستان باعث افزایش قند و کاهش ترشی میشود. بهترین دما برای رشد انگور، بین ۱۵ درجه زیر صفر تا ۴۰ درجه سانتیگراد است. اگر دما در فصل زمستان از ۱۵ درجه زیر صفر بیشتر شود (یعنی هوا سردتر شود)، ریشه های این درخت آسیب دیده و شاخه های آن نیز خشک میشود. در دمای پایین و شرایط یخبندان، احتمال بیماریهای قارچی و نفوذ باکتریها به درون درخت نیز بیشتر است.
مناسبترین خاک برای کاشت انگور، خاک عمیق با زهکشی خوب و مواد آلی فراوان است. اما به طور معمول این درخت در اغلب خاک ها رشد میکند. خاک سنگین فاقد زهکشی و خاک های قلیایی با نمک فراوان، مناسب کاشت انگور نیستند.
با توجه به آب و هوا، میزان نفوذ پذیری خاک، میزان و شدت وزش باد، کیفیت آب و سایر عوامل از روشهای مختلفی جهت آبیاری تاکستان استفاده میشود؛
در آبیاری تشتکی، آب را با فشار و به صورت سطحی در کنار تنه درخت، تخلیه میکنند. از این روش بسیار کم استفاده میشود. زیرا میزان هدر رفت آب، میزان تبخیر، میزان رشد علف های هرز، میزان فرسایش خاک و احتمال انتقال بیماریها زیاد است. تمامی این موارد به هزینه بیشتر و محصول کمتر ختم خواهد شد.
معمولاً در زمینهای ناهموار و با شیب زیاد که هزینه مسطح کردن زمین بالاست، از آبیاری بارانی استفاده میشود. در آبیاری بارانی، آبپاش ها آب را به صورت قطرات باران و با فشار مشخصی بر درختان میپاشند. مزایای آبیاری بارانی درخت مو عبارتند از؛ محافظت درخت انگور در برابر سرما، امکان تزریق کود و مواد شیمیایی، کنترل میزان رواناب سطحی و کاهش رشد علف های هرز. به علاوه آبیاری بارانی از یخ زدن تاک در دمای زیر صفر درجه نیز جلوگیری میکند.
مشکل آبیاری بارانی درخت انگور این است که؛ اگر املاح و نمک آب زیاد باشد، وقتی آب روی برگهای درخت انگور میپاشد، منجر به سوختگی برگها میشود. همچنین درخت مو در این شرایط، مستعد انواع بیماری و قارچ ها میشود. به علاوه اگر زمین یا باغ شما در منطقه بادخیز باشد، آبیاری بارانی کارایی ندارد. چون وزش باد، آب توزیع شده توسط آبپاش ها را به اطراف درخت پرتاب میکند و نه به سمت خودِ درخت. یعنی باد باعث جا به جایی آب و نرسیدن آن به منطقه هدف میشود. این مسئله علاوه بر اینکه گیاه را دچار تنش میکند، رشد علف های هرز را نیز گسترش میدهد.
آبیاری قطره ای باغ انگور، به عنوان بهترین روش آبیاری انگور شناخته میشود. این مسئله دلایل متعددی دارد. برخی از این دلایل عبارتند از؛